Η Αγία Βαρβάρα: Η Μεγαλομάρτυς της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Η ζωή της Αγίας Βαρβάρας, της Μεγαλομάρτυρος που τιμάται στις 4 Δεκεμβρίου, αποτελεί ένα συναρπαστικό κεφάλαιο στην ιστορία του Χριστιανισμού. Η Αγία Βαρβάρα έζησε κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ., σε μια εποχή κατακλυσμένη από περιπέτειες και θρησκευτικές αναζητήσεις.
Η Αγία Βαρβάρα έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορος Μαξιμιανού (286 – 305 μ.Χ.) και ήταν κόρη του ειδωλολάτρη Διοσκόρου ο οποίος ήταν από τους πιο πλούσιους ειδωλολάτρες της Ηλιουπόλεως.
Γεννημένη σε πλούσια οικογένεια στη Νικομήδεια, μια πόλη της αρχαίας Ασίας Μικράς, η Βαρβάρα από μικρή ηλικία επέδειξε εξαιρετικές πνευματικές και ηθικές αρετές. Παρόλο που η οικογένειά της είχε πολλά υλικά αγαθά, η καρδιά της Βαρβάρας είχε αφοσιωθεί στην ψυχική και πνευματική της ανάπτυξη.
Ο πατέρας της λόγω της σωματικής ωραιότητας της Αγίας, την φύλαγε κλεισμένη εντός πύργου. Δεν γνωρίζουμε που διδάχθηκε τις χριστιανικές αλήθειες, καθώς ο πατέρας της ήταν φανατικός ειδωλολάτρης, λόγος για τον οποίο άλλωστε προσπάθησε να κρατήσει κρυφή την πίστη της στον Τριαδικό Θεό.Ένα τυχαίο περιστατικό, όμως, την πρόδωσε. Ο πατέρας της πληροφορήθηκε από τεχνίτες ότι η Αγία ζήτησε να τις ανοίξουν τρία παράθυρα στον πύργο όπου ήταν έγκλειστη, στο όνομα της Αγίας Τριάδος και, έτσι, βεβαιώθηκε ότι η κόρη του είχε γίνει Χριστιανή.
Σε μια επίσκεψη στην Αλεξάνδρεια, η Βαρβάρα είχε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τις χριστιανικές διδαχές. Τα λόγια των θεολόγων της εποχής αναστάτωσαν το μυαλό και την καρδιά της, οδηγώντας την σε μια βαθιά θρησκευτική μεταμόρφωση. Η Βαρβάρα αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή της στον Χριστό.
Οι γονείς της, όμως, διαμαρτυρήθηκαν και προσπάθησαν να την πείσουν να εγκαταλείψει τη νέα της πίστη. Η Βαρβάρα, ωστόσο, παρέμεινε ακλόνητη στην πίστη της και αποφάσισε να ζήσει μια ζωή αφιερωμένη στον Θεό.Ο πατέρας της εξοργίσθηκε τόσο που την κυνήγησε εντός του πύργου με το ξίφος του για να την φονεύσει. Η Αγία κατέφυγε στα όρη, αλλά ο πατέρας της την συνέλαβε και την παρέδωσε στον τοπικό άρχοντα.
Κατά τη διάρκεια της διωγμένης εποχής του Ρωμαϊκού Αυτοκράτορα Διοκλητιανού, η Βαρβάρα είχε την ευκαιρία να δείξει την ανυπέρβλητη πίστη της. Ο Διοκλητιανός, που ήταν εχθρός του Χριστιανισμού, προσπάθησε να την πείσει να απαρνηθεί την πίστη της, αλλά η Βαρβάρα αρνήθηκε επιμόνως.
Στη συνέχεια, υπέστη βασανιστήρια και βασανιστικά, αλλά παρέμεινε ανθεκτική. Παρά τις σκληρές συνθήκες, η πίστη της δυναμώνει και γίνεται παράδειγμα ανδρείας για τους χριστιανούς που ζούσαν στην εποχή εκείνη.
Η ιστορία της Βαρβάρας φτάνει στο κορύφωμα όταν, τελικά, καταδικάζεται σε θάνατο με αποκεφαλισμό. Καθώς περπατούσε προς την εκτέλεση, πολλοί θεατές παρατηρούσαν το θαύμα: οι αγγελικοί ύμνοι που ακολουθούσαν τα βήματά της.
Η Αγία Βαρβάρα κατέληξε στον ουρανό αλλά άφησε πίσω της ένα κληρονομικό πνευματικής ανδρείας και ανίκανης πίστης. Η εορτή της στις 4 Δεκεμβρίου αποτελεί μια ευκαιρία για τους ορθόδοξους χριστιανούς να τιμήσουν τη ζωή και το μαρτύριο αυτής της εξαιρετικής γυναίκας, που εκτελούσε την εντολή του Θεού με θάρρος και αγάπη.
Ιερά Λείψανα:
Η Κάρα της Αγίας βρίσκεται στο ρωμαιοκαθολικό Ναό του Montecotini Ιταλίας.
- Μέρος της Κάρας της Αγίας βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων.
- Μέρος των Λειψάνων της Αγίας βρίσκεται στη ρωμαικοκαθολική Βασιλική του Αγ. Μάρκου Βενετίας, στη ρωμαιοκαθολική Μονή Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου Τορτσέλλο Βενετίας και στο ρωμαιοκαθολικό Κάθεδρικό Ναό του Ριέτι Ιταλίας (*).
- Μέρος της δεξιάς της Αγίας και ένας βραχίονας βρίσκεται στη Μονή Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους.
- Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου της Αγίας βρίσκονται στις Μονές Χιλανδαρίου, Καρακάλου και Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους, Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, Προυσού Ευρυτανίας, στο ομώνυμο Προσκύνημα Δήμου Αγίας Βαρβάρας Αττικής, στον Καθεδρικό Ναό Αγ. Βλαδιμήρου Κιέβου και στη Λαύρα Αγ. Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Βαρβάραν τὴν Ἁγίαν τιμήσωμεν· ἐχθροῦ γὰρ τὰς παγίδας συνέτριψε, καὶ ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐξ αὐτῶν, βοηθείᾳ καὶ ὅπλῳ τοῦ Σταυροῦ ἡ πάνσεμνος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῆς Τριάδος τὴν δόξαν ἀνακηρύττουσα, ἐν τῷ λουτρῷ τρεῖς θυρίδας ὑπεσημήνω σοφῶς, κοινωνίαν πατρικὴν λιποῦσα πάνσεμνε, ὅθεν ἠγώνισαι λαμπρῶς, ὡς παρθένος εὐκλεής, Βαρβάρα Μεγαλομάρτυς. Ἀλλὰ μὴ παύση πρεσβεύειν, ἐλεηθήναι τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τῷ ἐν Τριάδι εὐσεβῶς ὑμνουμένῳ, ἀκολουθήσασα σεμνὴ Ἀθληφόρε, τὰ τῶν εἰδωλων ἔλιπες σεβάσματα· μέσον δὲ τοῦ σκάμματος, ἐναθλοῦσα Βάρβαρα, τυράννων οὐ κατέπτηξας, ἀπειλὰς ἀνδρειόφρον, μεγαλοφώνως μέλπουσα ἀεί, Τριάδα σέβω τὴν μίαν θεότητα.
Μεγαλυνάριον
Πατέρα λιποῦσα τὂν δυσσεβῆ, ἐδείχθης θυγάτηρ, Βασιλέως τῶν οὐρανῶν, ὑπὲρ οὗ προθύμως, ἀθλήσασα Βαρβάρα, λυτροῦσαι πάσης νόσου, τοὺς προσιόντας σοι.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Τον θείον κοσμήτορα της Χριστού Εκκλησίας πάντες Ιωάννην Δαμασκηνόν ύμνοις συν τη θεία σεπτή καλλιπαρθένω Βαρβάρα επαξίως ανευφημήσωμεν.
Ὁ Οἶκος
Τὴν νυμφευθεῖσαν τῷ Χριστῷ διὰ τοῦ μαρτυρίου, Βαρβάραν συνελθόντες τιμήσωμεν ἀξίως, ὅπως αὐτῆς ταῖς προσευχαῖς λύμης ψυχοφθόρου λυτρωθέντες, καὶ λοιμοῦ, σεισμοῦ τε καὶ καταπτώσεως, τὸν βίον ἐν εἰρήνῃ διέλθωμεν, καταξιωθέντες μετὰ πάντων τῶν Ἁγίων, τῶν ἀπ’ αἰῶνος Θεῷ εὐαρεστησάντων, διάγειν ἐν φωτί, καὶ μέλπειν ἀξίως, ἐθαυμάστωσας Σῶτερ τὰ σὰ ἐλέη πᾶσι τοῖς πίστει ὁμολογοῦσι, Τριάδα σέβω τὴν μίαν θεότητα.
Κάθισμα
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Ἐν τῇ ἀθλήσει σου, πάντας ἐξέπληξας, ὅτι ὑπέμεινας, τὰς τῶν τυράννων πληγάς, δεσμὰ, βασάνους, φυλακάς, Βαρβάρα παναοίδιμε· Ὅθεν καὶ τὸν στέφανον, ὁ Θεός σοι δεδώρηται, ὅνπερ ἐπεπόθησας, ψυχικῶς καὶ προσέδραμες· αὐτὸς καὶ τὰς ἰάσεις παρέχει, πᾶσι τοῖς πίστει προσιοῦσί σοι.
Έτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τὸν νυμφίον σου Χριστὸν ἀγαπήσασα, τὴν λαμπάδα σου φαιδρῶς εὐτρεπίσασα, ταῖς ἀρεταῖς διέλαμψας Πανεύφημε· ὅθεν εἰσελήλυθας, σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς γάμους, τὸ στέφος τῆς ἀθλήσεως, παρ’ αὐτοῦ δεξαμένη, ἀλλ’ ἐκ κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, τοὺς ἐκτελοῦντας Βαρβάρα τὴν μνήμην σου.
Συντάκτρια: Αργυρίου Ελευθερία